Vroeger was schijfruimte schaars. Een zipbestand (extensie .zip) werd vroeger gebruikt om schijfruimte te besparen. Als je een programma, spel of documenten wilde bewaren dan zipte je deze eerst (comprimeren). Tijdens dit zippen kijkt de computer met een slimme berekening (een algoritme) of er herhaling in het bestand voorkomt. Deze herhaling vervangt het door een kortere reeks.
De ontvanger van een zipbestand – of jijzelf als je je bestanden later weer wilde gebruiken – moest het bestand eerst unzippen. Decomprimeren dus. De computer plakte de herhalende reeksen weer aan elkaar zodat programma’s gewoon met de bestanden overweg kunnen. Dat comprimeren en decomprimeren kostte vroeger nog wel wat (processor)tijd maar tegenwoordig is het zo gebeurd.
Later werd schijfruimte minder schaars. Maar bandbreedte is dat nog steeds. Op internet geldt: hoe kleiner het te downloaden bestand, hoe sneller je het binnen hebt. De processors rekenen tegenwoordig snel genoeg om daar geen rekening meer mee te houden. Veel websites sturen daarom webpagina’s gecomprimeerd naar jouw webbrowser – zonder dat je er iets van merkt.
Als je zelf een website hebt dan is Comprimeren inschakelen één van de adviezen van Google PageSpeed om je site snel te maken. HTML, JavaScript en CSS zijn als tekstbestanden perfecte kandidaten om te zippen.
Een ander gebruik voor zip is dat je er meerdere bestanden – én mappen – mee kunt samenvoegen tot één bestand. Zippen krijgt dan de betekenis van inpakken (pack). Via internet is het handig om één bestand te downloaden welke je vervolgens met een druk op de knop kunt uitpakken (unpack). Handiger dan alle bestanden stuk-voor-stuk te downloaden – en mappen handmatig aanmaken. Ook tegenwoordig dus nog op je smartphone (iPhone) of tablet (iPad).
Op iedere computer draait een besturingssysteem. Veel besturingssystemen kunnen inmiddels standaard met zip overweg. Je kunt bestanden gemakkelijk openen danwel uitpakken en zelfs je eigen zipbestanden samenstellen. In dit artikel leg ik per besturingssysteem het unzippen van bestanden die je via je webbrowser downloadt kort uit.
Unzip met Windows
Microsoft Windows lijkt zipbestanden als een map te behandelen. Aan het icoon met een ritssluiting (zipper) kun je zien dat het geen normale map is.
Als je een enkel bestand wilt inzien of door afbeeldingen bladert dan werkt het zipbestand net als iedere andere map in Windows Verkenner. Als het zipbestand programmabestanden bevat helaas niet. Het programma kan benodigde bestanden die wel degelijk ín het zipbestand aanwezig zijn niet vinden.
Je kunt het zipbestand gelukkig gemakkelijk uitpakken. Klik met de rechtermuisknop op het bestand en kies voor Alles uitpakken…. Standaard maakt Windows netjes een mapje aan met de bestandsnaam van het zipbestand. Je kunt in de pop-up direct op Uitpakken klikken. Windows opent de nieuwe map in een nieuw venster van Windows Verkenner.
Webbrowser Internet Explorer vraagt in een pop-up of je een zipbestand wilt Openen of Opslaan.
Als je het opent dan kan het zijn dat je niet alles kunt doen wat je wilt omdat het geen normale map is. Als je kiest voor Opslaan dan kun je zelf een handige plek kiezen om het zipbestand te bewaren en zelf uit te pakken. Bijvoorbeeld op je bureaublad.
Webbrowser Firefox biedt net als Internet Explorer aan om een bestand direct te openen. Kies in de pop-up liever voor Bestand opslaan.
De plek waar Firefox bestanden bewaart kun je achterhalen via Opties > Algemeen > Downloads > Bestanden opslaan in.
Unzip met macOS
macOS doet de reputatie eer aan en maakt unzippen gemakkelijk. Webbrowser Safari pakt zipbestanden die je downloadt automatisch uit. Mocht dat bij jou niet het geval zijn, controleer dan of er een vinkje staat voor de instelling Voorkeuren > Algemeen > Open “veilige” bestanden na downloaden (Preferences > General, Open “safe” files after downloading).
Via Voorkeuren > Algemeen > Locatie gedownloade bestanden. kun je de downloadlocatie achterhalen – de map waarin bestanden die je download via internet terecht komen.
Als je Google Chrome als webbrowser gebruikt dan blijft het zipbestand wel ingepakt. Als je dubbelklikt op het zipbestand dan pakt macOS het automatisch uit in een submapje met de naam van het zipbestand.
De plek waar Google Chrome downloads bewaart kun je vinden via Voorkeuren > Geavanceerde instellingen weergeven… > Downloads > Downloadlocatie.
Unzip met iOS (iPhone, iPad) of Android
Onder iOS (iPhone, iPad) kan helaas alleen de app Mail overweg met zip. Nadat je de gratis app WinZip hebt geïnstalleerd kun je moeiteloos zipbestanden openen. Apps waarin je zipbestanden opent, bijvoorbeeld Safari, bieden daarna een knop Open met WinZip of Open met… > WinZip.
WinZip heeft zelfs een viewer waarmee je veel bestanden direct al kunt inzien. Via Open In… kun je bestanden doorsturen naar een andere app, bijvoorbeeld e-books naar de app iBooks.
Unzip met Android
Android kan standaard niet overweg met zip. De app WinZip is voor Android gratis beschikbaar. Daarmee kun je zipbestanden direct na het downloaden openen.
Lees ook even waarom je beter ASTRO File Manager / Browser kunt installeren als je regelmatig bestanden ontvangt via WeTransfer.
Via Menu > Meer > Instellingen > Geavanceerde configuratie > Downloadopslag achterhaal je de plek waar de app Internet de bestanden bewaart. Via Menu > Meer > Downloads vind je je eerder gedownloaden bestanden terug.
Compressie van video, muziek en afbeeldingen
Afhankelijk van het bestandstype kun je met compressie wel 90% schijfruimte besparen! Tekstbestanden comprimeren heel erg goed – video, muziek en afbeeldingen minder. Vandaar dat voor dergelijke bestanden een andere type compressie is onstaan zoals DivX, MP3 en JPEG.
Deze compressiemethoden spelen een beetje vals – het oorspronkelijke bestand krijg je nooit meer terug. De populariteit van deze compressie toont aan dat we het verschil nauwelijks horen of zien. Bij het opslaan in dergelijke formaten kun je altijd de mate van compressie (soms instellen. Soms heet de instelling kwaliteit – hoe hoger de kwaliteit hoe minder compressie natuurlijk.
Tenslotte nog een opruimtip. Als je een zipbestand hebt uitgepakt dan kun je het zonder problemen verwijderen. Het zipbestand is alleen handig als je exact dezelfde bestanden op korte termijn wilt doorsturen naar iemand anders. Als het langer duurt, dan zip je het zelf toch even opnieuw?
