Search & social guru Henk van Ess gaf tijdens het Congres Content Marketing & Webredactie in 2013 tips om online betere bronnen voor goed beeld te vinden. En met dit probleem heeft vrijwel iedere website mee te maken. Hoe vind je rechtenvrije foto’s?
Henk van Ess laat zien hoe je eenvoudig kan zoeken in duizenden geschikte foto’s uit sociale media. Ook leert hij je hoe je toestemming krijgt voor publicatie.
Henk van Ess deelde in sneltreinvaart 14 tips om snel beeld te vinden om een artikel te illustreren. Wel vanuit de insteek dat je bij iedere tekst beeld wílt hebben. Beeld is belangrijk: op sommige dagen voeren mensen meer zoekopdrachten uit via YouTube dan via Google.
Henk heeft vooraf een twintigtal artikelen op de website van het aanwezige publiek onder de loep genomen.
Toestemming vragen voor gebruik
Het antwoord op de hoofdvraag is dat je de fotograaf vraagt of je de foto mag gebruiken. Henk heeft dit de afgelopen tijd geprobeerd en ervaren dat mensen het in 95% van de gevallen gewoon leuk vinden dat je de foto gebruikt. Het akkoord kun je gewoon via social media vragen. Zo vermijd je ook de hele auteursrechtenkwestie.
Geef wel duidelijk aan hoe je de foto gaat gebruiken, bijvoorbeeld met een geïmproviseerd screenshot met een tool als Jing.
We hebben het hierbij natuurlijk niet over stockfoto’s die je online kunt kopen. Juist niet, want die stockfoto’s duiken meer en meer op. Ze zijn dus niet origineel. Doordat jan-en-alleman de foto’s kan gebruiken is de kans groot dat de foto later een onderwerp illustreert waar je liever niet mee geassocieerd bent.
Foto’s zoeken
Via een tool als Twicsy kun je Twitter doorzoeken en tweets filteren op aanwezigheid van een foto. De site spitst zich zelfs specifiek toe op tweets met foto’s – via smartphones.
Ieder sociaal netwerk heeft zo zijn eigen mogelijkheden om te doorzoeken. Google Photo’s herkent meer dan 1.000 “dingen” in geüploade foto’s, zoals strand, zwembad of sneeuwpop.
In Facebook Graph kun je Facebook foto’s opvragen met een zoekopdracht als Recent photos uploaded by people who work at [bedrijfsnaam]. Op het moment van schrijven kun je Facebook Graph alleen op de desktop gebruiken met je taalinstelling op English (US).
Als je op zoek bent naar een foto van bijvoorbeeld “een wijnfeest”, dan zou je een recent evenement kunnen achterhalen via Google. Via de website van de organisatie achterhaal je de adresgegevens van de locatie. En daar kun je vervolgens allemaal foto’s vinden van een wijnfeest.
Het is al mogelijk om tweets te vinden op locatie, mits die voorzien zijn van coördinaten.
Rechtenvrij zoeken kan naast Flickr ook met een specifieke instelling in het zoekformulier van Google Images. Je kunt specifieke website in- of uitsluiten met de operator site:, bijvoorbeeld site:eenmanierom.nl.
Afbeeldingen zoeken met Microsoft’s zoekmachine Bing heeft een interessante zoekmogelijkheid voor foto’s van personen. Je kunt zoeken op “alleen gezichten” of “hoofd en schouders” en dat combineren met een kleur. Zo kun je bijvoorbeeld een foto van Mark Rutte in een tuin of het leger vinden.
Met Google Images kun je ook omgekeerd zoeken om te achterhalen waar een afbeelding vandaan komt of nog meer is gebruikt. Hiervoor sleep je de afbeelding op het zoekvenster van Google Images. Soms is de bron van een afbeelding niet wat je verwacht en werpt het een ander licht op de zaak.
De taalinstelling US English geeft ook bij YouTube en Bing meer zoekmogelijkheden – nieuwe functionaliteiten komen eerder in Amerika beschikbaar. Sommige websites controleren strenger dan taal. Dan kun je een verbinding leggen met een computer in Amerika en zo toegang tot het materiaal krijgen. Dit kan met een zogenaamde VPN-verbinding via bijvoorbeeld WiTopia. Zo ontsluit je bijvoorbeeld meer vide’s op Hulu, Netflix en YouTube.
Tenslotte tipt Henk een archief van miljoenen foto’s die van internet verwijderd zijn. Bijvoorbeeld om een voormalige foto van een artiest op te zoeken. Of materiaal van iemands homepage die inmiddels is verwijderd. De eerste stap is het achterhalen van de URL van de website, bijvoorbeeld met een zoekopdracht als “officiële website van …”. Met deze URL kun je het Internet Archive (Way Back Machine) gebruiken.
Op SlideShare is een lijst te vinden van 60 social media bronnen die Henk regelmatig gebruikt.
Henk publiceert regelmatig een nieuwsbrief met zoektips.
