Met Wordle kun je een wolk van woorden maken (“word cloud”). Een word cloud geeft het relatieve gebruik van woorden in een tekst aan. Woorden die vaker voorkomen in de tekst zal Wordle groter weergeven.
Wordle is een gratis webbased tool waarmee je word clouds kunt maken. De door Wordle gegenereerde word cloud kun je naar behoefte aanpassen. Vervolgens mag je met jouw Wordle doen wat je wilt – ook commercieel exploiteren is toegestaan. Wordle hanteert de Creative Commons Attribution 3.0 United States License. Het enige wat je moet doen is kenbaar maken dat je de afbeelding hebt gemaakt met http://www.edwordle.net/.
Behalve dat een Wordle er mooi uit ziet heeft het ook nog een praktisch nut. Omdat belangrijke woorden vaak worden herhaald in een tekst kun je met een Wordle snel zien wat de hoofdlijn/karakteristiek van de tekst is. Zoals de Wordle hierboven die gebaseerd is op de tekst “I have a dream” van Martin Luther King. Op weblogs kom je word clouds regelmatig tegen. Weblogs geven trefwoorden (tags) mee aan artikelen (posts) en geven in een zogenaamde “tag cloud” weer over welk onderwerp het meest is gepubliceerd.
Je kunt ook je eigen tekst analyseren om te zien of je bepaalde woorden onbedoeld vaak gebruikt (zoals vroeger “toen”). Presentatoren gebruiken Wordles om zichzelf te introduceren – ook een festival met muziekbands en muziekstijlen ziet er leuk uit. Wordles van songteksten of bijbelteksten komen ook vaak voor. Een andere toepassing is met meerdere personen individueel een wensen/eisen lijst maken waarna Wordle de meest belangrijke onderwerpen toont.
Zelf heb ik een Wordle gebruikt om de feedback die over iemand werd gegeven met die persoon door te nemen. Verder heb ik de geavanceerde optie van Wordle gebruikt om de resultaten van een open vraag in een enquête inzichtelijk te maken. Met de vraag verzamelde ik door klanten gelezen bladen en door klanten bezochte (social media) websites. De antwoorden waren al netjes geanalyseerd en ik heb kleuren toegepast om media in eigen beheer ten opzichte van door derden beheerde media weer te geven. De niet-geanalyseerde antwoorden gewoon in Wordle plakken leverde ook al een heel accuraat beeld op.
Zelf een word cloud maken met Wordle
Via Create Wordle kun je zelf een word cloud aanmaken. Je kunt Wordle op vijf manieren van tekst voorzien:
- Paste in a bunch of text
Hierbij plak je gewoon wat tekst in Wordle. Het is handig om de tekst buiten Wordle te bewaren tot je tevreden bent over het eindresultaat. Dit kan bijvoorbeeld in een tekstverwerker. Nadat je je tekst eenmaal hebt ingediend kun je de woorden niet meer apart bewerken. - URL met een RSS feed (weblog)
Wordle kan een RSS feed analyseren. - Advanced – woorden met gewicht
Via de optie Advanced geef je zelf één woord per regel op aan Wordle met, gescheiden door een dubbele punt, het gewicht.
Bijvoorbeeld -> woord:15 - Advanced – woorden met gewicht en kleur
Via de optie Advanced geef je zelf één woord per regel op aan Wordle met, gescheiden door een dubbele punt, het gewicht. Vervolgens geef je achter nog een dubbele punt de hexadecimale codering van de gewenste kleur van het woord mee, dus 000000 voor zwart en ffffff voor wit.
Bijvoorbeeld -> woord:15:ff0000
Via Microsoft Excel kun je de door de geavanceerde optie benodigde invoer berekenen door de inhoud van cellen samen te voegen. Voor het weergeven van de eerdergenoemde open vraag gebruikte ik bijvoorbeeld:
=TEKST.SAMENVOEGEN(SUBSTITUEREN(A2;” “;”~”);”:”;B2;”:”;ALS(C2=”Eigen”;”2f67b6″;”ff2c07″))
In dit geval stonden de namen van bladen en websites opgesomd in kolom A. In kolom B stond het aantal keren dat het medium was genoemd. Kolom C bevatte de tekst “Eigen” of “Anderen”. De formule die ik in kolom D plaatste zet de waarden gescheiden met een dubbele punt in één cel welke ik rechtstreeks in Advanced kon plakken om een Wordle met kleur te maken.
Tip: je kunt woorden bij elkaar houden door ze te scheiden met een tilde (~), bijvoorbeeld: Patrick~Mackaaij (in de formule hierboven heb ik dat door Excel laten doen middels substitueren).
Aanpassen van de door Wordle gegenereerde word cloud
Wordle genereert een initiële word cloud welke je verder naar wens kunt aanpassen. Speel gewoon met deze opties om te zien wat ze doen. Via het menu Edit (of de toetscombinatie Ctrl+Z) kun je dergelijke acties ongedaan maken en toch weer opnieuw toepassen (Ctrl+Y). Met de knop Randomize onderaan de Wordle berekent het programma een nieuwe word cloud. Zo zie je snel wat er allemaal mogelijk is
Ook kun je invloed uitoefenen op de woorden die in de word cloud zijn opgenomen.Wordle probeert zelf de taal van de tekst te herkennen en verwijdert vervolgens automatisch stopwoorden zoals “de”, “het” en “een”. Wordle herkent zo’n dertig talen. Ook cijfers worden standaard verwijderd. Het negeren van stopwoorden en cijfers kun je in- en uitschakelen via het menu Language.
Door rechts te klikken op een woord kun je het verwijderen waarna de Wordle zich opnieuw verdeelt.
In het menu Language kun je ook aangeven of de woorden in hoofdletters of kleine letters moeten worden weergegeven, of precies zoals aangeleverd. Verder kun je via dit menu met “Show Words Count” opvragen welke woorden in de aangeleverde tekst zijn opgenomen en hoe vaak deze woorden voorkomen. Deze uitkomst kun je kopiëren en plakken in Excel.
Via het menu Layout kun je het aantal woorden dat in je Wordle zal worden opgenomen maximaliseren. Daarnaast kun je aangeven dat je de woorden alfabetisch wilt tonen en de oriëntering beïnvloeden (horizontaal of juist liever meer/helemaal vertikaal). Via het menu Font stel je een lettertype in.
N.B.: Wordle voorkomt niet dat afgeleide woorden zoals loop, lopen, loopt apart worden opgenomen – ook dat zou dan voor een dertigtal talen moeten worden ontwikkeld.
Klaar? Met “Open in Window” kun je de Wordle bewerken in een apart venster en zo een groot screenshot maken. Via Print kun je met een programma als PDFCreator de Wordle als PDF opslaan.
Troubleshooting en toekomstige ontwikkelingen van Wordle
Als je Wordle niet aan de gang krijgt neem dan eens een kijkje in de Wordle FAQ. De auteur van Wordle tipt ook Google Chrome als webbrowser en heeft vernomen dat je op een macOS zelf de Java Runtime Environment moet installeren (via “Applications > Utilities > Java Preferences”).
Vraag anders eens rond in de Wordle Google Group, de auteur heeft zelf helaas onvoldoende tijd om alle vragen individueel te beantwoorden.
Via het Wordle blog blijf je op de hoogte van de ontwikkelingen.
Word cloud aanmaken op iPhone of iPad met WordPack
Met de app WordPack kun je een word cloud aanmaken op je iPhone of iPad. Je kunt tekst invoeren of plakken in een tekstveld of van een webpagina ophalen. WordPack kent meer dan honderd vormen, tientallen lettertypen en zo’n honderd kleurschema’s. WordPack kan Nederlandse stopwoorden en nummers filteren.
Als je klaar bent dan bewaar je je word cloud op je filmrol of verstuur je ‘m via e-mail, Facebook of Twitter.
Alternatieven voor Wordle: Tagxedo en WordArt
Tagxedo lijkt een veelbelovende commerciële variant op Wordle te worden. Tijdens de beta periode is alle functionaliteit gratis. Tagxedo kon ten tijde van het schrijven van dit artikel alleen overweg met Engelstalige stopwoorden en het verwijderen van woorden kan nog niet vanuit de word cloud zelf. Tagxedo kent wat extra trucjes ten opzichte van Wordle:
- het herkennen van afgeleide woorden en de meest gebruikte vorm in de word cloud opnemen (vooralsnog Engelstalig dus);
- een webpagina aan kunnen wijzen (Wordle kan alleen met RSS overweg);
- een bestand kunnen inladen;
- de vorm van de word cloud bepalen (hartvorm, rechthoek, ster, ovaal, cirkel of op basis van een tekst of afbeelding die je ingeeft);
- verhouding van de word cloud bepalen (3:2, 4:3, 16:9 etc.).
WordArt was ten tijde van dit schrijven nog in beta en gratis en beoogt een professionele, commerciële, variant op Wordle te worden. Qua onderscheid richt WordArt zich op het gebruiken van de gegenereerde tagcloud ten behoeve van navigatie van een weblog – de woorden zijn aanklikbaar en worden via een snel CDN (Content Delivery Network) aangeboden. Ook WordArt kan overweg met afgeleide woorden. Helaas moet je eerst een (vooralsnog gratis) account aanmaken voordat je WordArt kunt gebruiken. Vervolgens duurt het theoretisch een een aantal minuten (“Your cloud is being built. You will be notified once it is completed.”) voordat je een cloud kunt aanmaken waar je met Wordle en Tagxedo direct aan de slag kunt. Het is mij echter zelfs na enkele dagen niet gelukt om een wordcloud aan te maken met WordArt.
Ontwikkelaars kunnen zelf aan de slag op basis van het open-source project WordCram.
Hoi,
Ik ben op zoek naar een Word cloud waarbij studenten in de klas de woorden kunnen versturen met hun laptop of telefoon, waardoor op die manier een word cloud gemaakt wordt. Ik heb ooit zoiets op het werk gedaan maar kan nergens vinden hoe dat moet. Weet jij dit misschien?
MVG Meike
Ik ken geen word cloud-app die direct bijwerkt terwijl meerdere mensen er gelijktijdig worden aan toevoegen.
Misschien is het iets om tekst te verzamelen in een Google Docs document? Daarin kunnen meerdere mensen gelijktijdig samenwerken. Als de studenten klaar zijn met woorden aanleveren kun je de woorden kopiëren en plakken in een van de word cloud-apps.
Meike, je zoekt Mentimeter. Dit is een tool om presentaties wat interactiever te maken door quiz vragen te stellen. Één van de opties is een live bijwerkende word cloud.